Op de meeste scholen in het VO wordt gewerkt met Schriftelijke Overhoringen (SO's) en toetsen om te checken of je kind de stof beheerst. In deze blog leg ik je uit hoe dit werkt, hoe je kind geacht wordt te leren en hoe dit in de praktijk voor beelddenkers werkt en geef ik je tips over het plannen voor toetsen, het slim maken van toetsen en hoe je met je kind een toets kunt evalueren als het resultaat tegenvalt.
SO’s en toetsen
Bij de meeste vakken krijgt je kind eerst één of twee SO’s over een deel van een hoofdstuk en daarna een toets over het hele hoofdstuk. Beide worden gepland: de tijd van onverwachte SO’s is niet meer. Het SO telt meestal voor 1 keer mee in het gemiddelde cijfer, toetsen vaak 2 of 3x. Daarnaast zijn er soms nog opdrachten, die ingeleverd moeten worden en die meestal ook voor 1x meetellen.
De leerpiramide: theorie en praktijk van het leren
De intentie van ons onderwijs is, dat je kind het meeste leert in de les en dat dat beklijft door het maken van het huiswerk. Het huiswerk bestaat daarvoor uit maakwerk, leeswerk en leerwerk. Daarna is het leren voor een SO en een toets vooral herhaling en is daar dus niet zoveel tijd voor nodig. Als vuistregel kun je hanteren, dat je kind twee dagen nodig heeft om een SO te leren en drie dagen voor een toets. Dat levert deze opbouw van het onderwijs op:
De praktijk is voor beelddenkers vaak anders. Je beelddenker heeft meer tijd nodig om het talige onderwijs te vertalen naar zijn beelddenkende brein. Hij snapt lang n iet alles in de les en krijgt ook niet alles mee. Van het huiswerk maakt hij het maakwerk, maar hij begrijpt het niet altijd. Hij durft in de klas ook niet altijd vragen te stellen over de les of het huiswerk. Doordat onverwachte SO’s niet meer bestaan, hebben kinderen al snel door, dat het lees- en leerwerk van het huiswerk niet nodig is op dat moment, waardoor ze pas gaan leren als er een SO gepland is in de huiswerkapp. Daardoor draait de piramide zich om en moet er nog veel geleerd worden voor een SO of een toets:
De vuistregel verandert dan al snel naar vier dagen leren voor een SO en zes dagen voor een toets. Als er maar 1 SO of toets in een week is lukt dit vaak nog wel, maar als er meer SO’s of toetsen in dezelfde week staan, dan komt je beelddenker in tijdnood. Tijdnood is bij beelddenkers vaak de oorzaak van tegenvallende resultaten. Deze tijdnood zorgt er vaak voor, dat het gewone huiswerk op zo’n moment niet wordt gemaakt en daarmee is de vicieuze cirkel compleet.
De kunst van het maken van SO’s en toetsen
Veel kinderen weten niet hoe ze een SO of een toets moeten maken en dat wordt ze vreemd genoeg ook niet geleerd op school. Ze beginnen vooraan en werken net zo lang door totdat de tijd op is. Ik leer kinderen in dit kader altijd vijf dingen:
- Welke soort opdrachten kun je verwachten op basis van wat je hebt geleerd?
- Begin met hetgeen je gemakkelijk vindt (bijvoorbeeld de woordjes bij een taal) en doe daarna de moeilijke dingen (bijvoorbeeld de grammatica).
- Sla moeilijke onderdelen over. Veel opgaves bij een SO of toets bestaan uit verschillende onderdelen (bijvoorbeeld a, b, c en d). Die hebben vaak een opbouw in moeilijkheidsgraad. De a en b onderdelen zijn voor de kinderen, die een 6 halen, de c voor de kinderen die een 8 halen en de d voor de kinderen die een 10 halen. Het is dus slimmer om eerst van alle opgaves dat te maken wat je snapt en daarna als je nog tijd over hebt de moeilijke onderdelen probeert te maken.
- Als je het antwoord van onderdeel a niet wist en je hebt het antwoord nodig voor onderdeel b, doe dan een aanname voor het antwoord van onderdeel a. Schrijf op je antwoordenblad: ik ga er van uit, dat het antwoord van onderdeel a 26 is en reken hier mee verder.
- Naast vragen die je kennis toetsen zijn er ook vragen over inzicht in (bv: geef voorbeelden van) of de toepassing (bv: leg uit hoe het komt dat) van deze kennis. Beelddenkers worden vaak verrast door deze vragen.
Wat kun jij doen om je beelddenker te helpen?
- Vraag je kind niet of hij zijn huiswerk af heeft, maar of hij het heeft GESNAPT. Zo niet, help je kind bij de dingen die hij niet snapt of leer je kind om hierover vragen te stellen in de klas.
- Vraag je kind of hij het lees- en leerwerk van het huiswerk ook maakt. Gaandeweg zal hij leren voor welke vakken het belangrijk is om dit wel te doen om niet in tijdnood te komen bij het leren voor een toets of SO.
- Plan het leerwerk voor SO’s en toetsen in een aparte weekplanning, liefst op papier. Zeker bij meerdere SO’s of toetsen in een week geeft dit overzicht. Knip de leerstof in stukjes en plan wat er welke dag wordt geleerd. Houd ook ruimte voor herhaling van alle stof, het maken van een oefentoets of overhoren door een van de ouders.
- Laat nooit teleurstelling blijken bij een tegenvallend resultaat en wordt niet boos op je kind. Ga samen op zoek naar de oorzaak en laat je kind bedenken wat hij de volgende keer anders kan doen:
- Onvoldoende geleerd of te weinig tijd om te leren (eerder beginnen met leren)
- Ik snapte de stof niet (vragen stellen tijdens de les en bij huiswerk maken of online filmpjes bekijken)
- Er werden andere dingen gevraagd dan die ik had geleerd (ga terug naar wat je hebt geleerd en bedenk waar deze vraag betrekking op heeft of maak oefentoetsen in het boek of in het online materiaal)
- Ik wist niets meer tijdens de toets (te hoge druk om te willen presteren)
- Ik had te weinig tijd (te veel tijd besteed aan moeilijke vragen)
Het duurt best even voordat je beelddenker weet hoe en wanneer hij het beste kan leren. Hij kan jouw hulp daarbij echt gebruiken. Een onvoldoende is niet erg, als je kind maar weet wat hij de volgende keer anders kan doen. In mijn volgende blogs ga ik je uitleggen hoe je je beelddenker kunt helpen bij het daadwerkelijk leren van de talen, zaakvakken of rekenvakken.
Ik wens je veel succes!
Bienke
Andere blogs in de serie "Help mijn beelddenker gaat naar het VO!"
Wil je geen Blog missen?
Ik schrijf elke week een blog met informatie over de eerste weken op het VO voor beelddenkers, met daarin tips voor jou om je kind te helpen. Wil je er geen missen? Schrijf je dan in en ontvang ze automatisch in je mailbox.